آشنایی با قطعها و اندازههای مختلف برای کاغذ چاپ
وقتی تصمیم میگیرید در حوزهی تبلیغات چاپی سرمایهگذاری کنید، با گزینههای متعددی روبهرو میشوید. انتخابهایی مثل بروشور، کاتالوگ، سررسید و سایر اقلام تبلیغاتی در مقابل شما قرار دارد و باید بهترین گزینه را از بین آنها انتخاب کنید. یکی از مهمترین بخشهایی که نقش مهمی در مدیریت هزینههای تبلیغات و اثرگذاری بهتر آن دارد، انتخاب قطع کاغذ چاپ است. اگر بتوانید بهترین قطع را برای تبلیغات خود پیدا کنید، میتوانید هزینهی کمتری برای تبلیغات بپردازید. از سوی دیگر، هرچه قطع و اندازهی کاغذ چاپ به نوع تبلیغات شما مرتبطتر باشد، مخاطب نیز استقبال بیشتری از آن میکند.
قطع کاغذ چاپ چیست و چه کاربردی دارد؟
قطع کاغذ چاپ به معنای اندازهی طول و عرض کاغذ چاپ است. وقتی میخواهید سفارشی برای طراحی تبلیغات بدهید، اندازهی کاغذ تبلیغات، حرف اول را در نوع طراحی میزند. در واقع تا اندازهی کاغذ تبلیغات مشخص نباشد، نمیتوان طراحی تبلیغات را آغاز کرد. فرقی نمیکند تبلیغات شما، چاپ کاتالوگ و یا چاپ بروشور باشد یا مجله و سررسید. به هر نحو، باید قطع کاغذ چاپ در مراحل اولیهی طراحی تبلیغات مشخص شود.برای اطلاعات بیشتر مقاله تاریخچه چاپ در ایران و جهان را بخوانید.
اما آیا مهم است که بر سر انتخاب قطع کاغذ چاپ، وقت صرف کنیم و وسواس به خرج دهیم؟ مسلما بله. بخشی از هزینههای چاپ و تبلیغات به کاغذی که برای چاپ به کار میرود، مربوط میشود. وقتی با قطعهای کاغذ چاپ آشنا شوید، متوجه خواهید شد که برخی از آنها از فضای کاغذ حداکثر استفاده را میکنند و حاشیهی کمی به جا میگذارند. در واقع مصرف بهینهای از کاغذ دارند؛ اما برعکس، برخی دیگر از قطعهای چاپ حاشیهی زیادی در کاغذ طلب میکنند و هزینههای تبلیغات را افزایش میدهند. این موضوع مخصوصا در چاپ مجله و کتاب که تعداد صفحات زیاد است، بسیار حائز اهمیت است.
اگر بخواهیم از زاویهی دیگری به اهمیت قطع کاغذ چاپ نگاه کنیم، باید به شیوهی چینش محتوای تبلیغات در کاغذ اشاره کنیم. به بیان سادهتر، قطع کاغذ چاپ مشخص میکند که طراحی تبلیغات به چه نحوی صورت گیرد و مثلا تصاویر و نوشتههای تبلیغات در کدام قسمت از کاغذ قرار گیرند. اگر محتوای تبلیغات شما بیشترین سازگاری را با قطع کاغذ داشته باشد، بهترین نتیجه را از طراحی تبلیغات خود خواهید گرفت. این موضوع در برخی از ابزارهای تبلیغاتی مثل کاتالوگ، بروشور و پوستر اهمیتی دوچندان دارد.
قطعهای متداول برای کاغذ چاپ
در اینجا قطعهایی که بیشترین کاربرد را در صنعت چاپ دارند، معرفی میکنیم. دقت کنید که اندازههایی که برای این قطعها مطرح میشود، تقریبی است و ممکن است در نمونههای مختلف، تفاوتی داشته باشند.
قطع رقعی
قطع رقعی به عنوان یکی از محبوبترین اندازهها در چاپ شناخته میشود. این قطع کاغذ، 22 سانتیمتر طول و 14 سانتیمتر عرض دارد (14×22). این ابعاد حاشیهی کمی را طلب میکنند و به همین دلیل برای چاپ کتاب و مجله بسیار کاربرد دارد.
این قطع برای چاپ سررسید تبلیغاتی نیز مناسب است. در واقع سررسید رقعی یکی از اندازههای استاندارد به شمار میرود و در بین سالنامههای تبلیغاتی، جزء بهترینهاست. سررسید اروپایی نیز در ابعادی بسیار نزدیک به قطع رقعی چاپ میشود، با این تفاوت که سررسید اروپایی عرضی کمتر دارد (12×22).
از سوی دیگر، قطع رقعی در چاپ کاتالوگ و بروشور نیز به کار میرود. اندازهی رقعی در کاتالوگ و بروشور هم به صورت عمودی (طول بیشتر) کاربرد دارد و هم به صورت افقی (عرض بیشتر). دقت داشته باشید که اندازهی کاتالوگ و بروشور بستگی به نوع تبلیغات شما دارد. قطع رقعی، معمولا برای کاتالوگ و بروشور استفاده میشود؛ اما ممکن است به کار شما نیاید. بنابراین باید همهی قطعها را در نظر بگیرید. در این زمینه میتوانید از یک آژانس تبلیغاتی کمک بگیرید.
حتما بخوانید: طراحی ست اداری
قطع وزیری
قطع وزیری یکی دیگر از اندازههای مرسوم در دنیای چاپ است. این قطع با دارا بودن 24 سانتیمتر طول و 17 سانتیمتر عرض (17×24)، کمی بزرگتر از قطع رقعی است. قطع وزیری از بزرگترین اندازهها در چاپ به شمار میرود و به همین دلیل هزینهی تبلیغات در این اندازه، به نسبت گرانتر خواهد بود.
سررسید وزیری که جزء پرتیراژترین سررسیدها قلمداد میشود، در قطع وزیری چاپ میگردد. این نوع سررسید در دستهی سررسیدهای بزرگ قرار میگیرد. قطع وزیری در چاپ کتاب نیز بسیار پرکاربرد است.
قطع وزیری برای چاپ کاتالوگ و بروشور نیز استفاده میشود. اگر در نظر دارید اطلاعات زیادی را در یک کاتالوگ بگنجانید، ابعاد بزرگ قطع وزیری میتواند برای شما راهگشا باشد. دقت کنید که در طراحی بروشورهای چندصفحهای که تا میخورند، قطع وزیری اندازهی مناسبی تلقی میشود. زیرا ابعاد بزرگ آن باعث میگردد، حاشیهی لازم برای تا خوردن کاغذ وجود داشته باشد و به این طریق در هزینههای تبلیغات صرفهجویی میشود.
قطع رحلی
در بین اندازههایی که امروزه در صنعت چاپ کاربرد دارد، قطع رحلی بزرگترین اندازه به شمار میرود. این ویژگی به دلیل طول 34 سانتیمتری و عرض 24 سانتیمتری (24×34) است. البته اندازههای دیگری نیز برای قطع رحلی وجود دارد. برای مثال یکی از اندازههای پرکاربرد در قطع رحلی، تقریبا هماندازهی کاغذ A4 (21×30) است. همانطور که مشخص است قطع رحلی ابعاد بزرگی دارد؛ بنابراین برای تبلیغات پرمحتوا انتخاب شایستهای خواهد بود. دقت کنید که این وسعت اندازه، هزینههای تبلیغات را هم به نسبت افزایش میدهد.
یکی از کاربردهای قطع رحلی در چاپ سالنامه و سررسید است. برای مثال سررسید ارگانایزر یا سررسید مدیران، در قطع رحلی چاپ میشود. این نوع سررسید جزء بزرگترین سررسیدها محسوب میشود و به طبع، قیمت آن نیز بیشتر از نمونههای کوچکتر است.
کاتالوگ و بروشور نیز از قطع رحلی بهره میبرند، مخصوصا اندازهای که به کاغذ A4 نزدیکتر است؛ اما یکی از کاربردهای اصلی قطع رحلی در طراحی پوستر است. بنا به کاربردی که پوستر دارد و باید به راحتی خوانده شود، قطع رحلی میتواند این خواسته را به خوبی برآورده کند. بنابراین اگر نیاز به طراحی پوستر دارید، بهترین گزینه قطعهای بزرگی مثل رحلی هستند و قطعهای کوچک توصیه نمیشود.
حتما بخوانید: چگونه یک پوستر خوب را بشناسیم
قطع پالتویی
قطع پالتویی به این دلیل به این نام خوانده میشود که ابعادی کوچک دارد و در جیبهای مخصوص و بلند پالتوها جای میگیرد. ویژگی شاخص این قطعِ کوچک، طول زیاد (17 تا 20 سانتیمتر) و عرض کم (10 تا 12 سانتیمتر) آن است. قطع پالتویی برای کتابهای کمحجم و کتابهای ادعیه که معمولا همراه برده میشوند، مناسب است.
قطع پالتویی برای بروشورهای تکبرگ که باید اطلاعات کمی را در خود جای دهند، مناسب است. همچنین برای کاتالوگهای جمع و جور نیز میتوان از قطع پالتویی استفاده کرد. اگر برای تبلیغات به کاتالوگهایی فکر میکنید که طول یا عرض آن زیاد باشد، قطع پالتویی راه چارهای را پیش روی شما میگذارد؛ چرا که تا 35 سانتیمتر نیز میتواند درازا داشته باشد.
حتما بخوانید :طراحی و چاپ بروشور
قطع خشتی
طول و عرض قطع خشتی با هم برابر است. در واقع قطع خشتی به صورت مربعی چاپ میشود. اندازهی قطع خشتی متغیر است و هر قطعی که در آن طول و عرض برابر باشد، به عنوان قطع خشتی شناخته میشود. این اندازه میتواند از 12 سانتیمتر تا 35 سانتیمتر باشد.
سررسید خشتی یکی از مواردی است که قطع خشتی در آن به کار میرود. این نوع سررسید، طرفداران زیادی ندارد و از نظر استفادهی بهینه از کاغذ نیز، ایراداتی به آن وارد است.
برای بروشورهای چندصفحهای کوچک و کاتالوگهای مربعی نیز از قطع خشتی استفاده میشود.
حتما بخوانید : مراحل چاپ کتاب
قطع سلطانی
یکی دیگر از انواع سایزهای رایج برای چاپ کتاب در ایران، «قطع سلطانی» نام دارد که گاهی به آن «قطع تیموری» نیز گفته میشود. برای درک بهتر اندازه کتابهایی که با این قطع چاپ میشوند یک کاغذ B را که با اندازه 100*70 سانتیمتر است، دو بار تا بزنید. به طوری که اندازه آن به 50*35 سانتیمتر برسد. این اندازه تقریبی یک کتاب با قطع سلطانی است.
اما در مرحله صحافی، یک سانتیمتر از هر دو سمت کاغذها برش زده میشود. به طوری که اندازه کتابی که قطع سلطانی چاپ میشود، 34*49 سانتیمتر است.
کتابهای با قطع سلطانی به دلیل اندازه بزرگی که دارند بیشتر برای کتابهای نفیس، انواع قرآن و کتابهای کلکسیونی کاربرد دارند. یکی از نمونههای کتاب با قطع سلطانی شاهنامه نفیس بایسنقری است.
قطع اروپایی
از نمونه قطعهای رایج در ایران باید به قطع خوش دست اروپایی اشاره کنیم. کتابهایی که با این قطع چاپ میشوند در اندازه 13*21 سانتیمتر هستند. جالب است بدانید قطع اروپایی در ایران جزء محبوبترین سایزهای کتاب محسوب میشود و کتابهایی که با این اندازه چاپ میشوند، پرفروشترند.
دلیل اصلی محبوبیت قطع اروپایی، مناسب بودن ابعاد کتاب برای جابجایی است. بسیاری از چاپخانهها از قطع اروپایی برای چاپ سررسید و سالنامه استفاده میکنند.
قطع جیبی
نام قطع جیبی مشخص میکند که این قطع کاغذ، قد و قوارهای کوچک دارد. این قطع تقریبا 16 سانتیمتر طول و 11 سانتیمتر عرض دارد.
سررسیدهای جیبی یکی از کاربردهای قطع جیبی است که آن را به عنوان هدیه تبلیغاتی توصیه نمیکنیم؛ زیرا اعتبار خاصی را نصیب کسب وکار شما نمیکند. اگر به دنبال سررسیدهای تبلیغاتی با ابعادی کوچک هستید، سررسید پالتویی انتخاب بهتری خواهد بود.
قطع جیبی در بروشورهای چندصفحهای نیز به چشم میخورد. اگر طراحی بروشور در قطع جیبی به خوبی انجام گیرد، این قطع میتواند زیبایی را در عین مقرون به صرفه بودن برای شما به ارمغان آورد.
اکنون که با پرکاربردترین قطعهای کاغذ چاپ آشنا شدید، بهتر است سری به دیگر مقالات ما بزنید تا با مراحل طراحی و چاپ اقلام تبلیغاتی مثل کاتالوگ، بروشور، پوستر، کتاب و… آشنا شوید.